این اختلال از سه جهت با ضربۀ روحی مرتبط است.
جوئل نیگ
آیا ضربۀ روحی می‌تواند علائم ADHD را تقلید کند؟ ارتباط ADHD با ضربۀ روحی چیست؟
به نظر می‌رسد که رابطۀ بین ADHD و ضربۀ روحی چندبُعدی باشد. زمان خوبی برای تأمل در این باره است. در طول دوره‌های اضطراب جمعی3 [احساس یأس و ناامیدی که عدۀ زیادی از مردم آن را به طور همزمان تجربه می‌کنند]، مانند آنچه در حال حاضر با شیوع کووید-19 تجربه می‌کنیم، برخی از افراد ترس یا اضطراب‌های ناشی از ضربات روحی گذشته را دوباره تجربه می‌کنند. این افراد ممکن است والدین یا بزرگسالان مبتلا به ADHD باشند. برخی از کودکان نیز یا با دیدن اخبار و یا از نگرانی‌های والدین احساس ترس و اضطراب می‌کنند.
ضربۀ روحی چه تفاوتی با استرس دارد؟
همه استرس را تجربه می‌کنند. «استرس خوب» چالشی است که ما احساسش می‌کنیم و می‌توانیم با آن روبرو شده و بر آن غلبه کنیم. این نوع استرس باعث ایجاد اعتماد به نفس و قدرت هیجانی می‌شود. رشد سالم به این نوع چالش‌ها نیاز دارد.
____________________________________________________________________
Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)
Emotional Trauma
Collective anxiety
«استرس بد» موقعیتی ناراحت‌کننده یا دشوار است که احساس می‌کنیم نتوانستیم به خوبی از عهدۀ آن بربیاییم. اما سرانجام تمام می‌شود و دائم با ما نمی‌ماند. به نظر می‌رسد که می‌توانیم به حالت روحی اولیه «بازگردیم» و با همان روش همیشگی خود ادامه دهیم. این حالت هم برای همه اتفاق می‌افتد.
وضعیت سوم به نوعی متفاوت است. رویدادی ترسناک باعث ایجاد واکنش ستیز یا گریز می‌شود. جنبۀ زیست‌شناختی این واکنش شامل ترشح کورتیزول و آدرنالین است که ما از نظر فیزیکی آن را احساس می‌کنیم. این سیستم پاسخ اضطراری در بدن به قدرت بدنی می‌افزاید، درد را سرکوب و زمان واکنش نشان دادن را تسریع می‌کند و برای بقا در موقعیت‌های ناگهانی مرگ و زندگی، مانند تهاجم فیزیکی، حیاتی است. همان‌طور که گفته شد گاهی اوقات ما به عقب بازمی‌گردیم، اما در برخی افراد، حالت واکنش ستیز یا گریز تداوم می‌یابد.
این حالت ممکن است به دلیل حساسیت شخصی باشد. یا ممکن است به خاطر موقعیت باشد: برای مثال، هیچ پاسخ فیزیکی یا کلامی مناسبی در آن موقعیت وجود ندارد، یا ممکن است کودکی به طور مداوم دچار حوادث نامطلوب شده باشد که در طول زمان بر رشد خودتنظیمی در او تأثیر منفی می‌گذارد. این رویدادها کودک را دائماً در حالت برانگیختگی احساسی و واکنش ستیز یا گریز قرار می‌دهند. چند نمونه از این رویدادهای متداوم شامل موارد زیر است:
- زندگی با فردی که سوء‌استفادۀ احساسی می‌کند
- اعتیاد در خانواده
- درگیری فیزیکی در خانه
- مشکلات فیزیکی پایدار (مانند مسکن نامناسب)
- مشاهده یا تجربۀ خشونت جدی در محله
- جدایی ناراحت‌کننده از والدین یا از دست دادن آنها به دلیل اعزام به منطقۀ جنگی در خارج از کشور، حبس و یا مرگ
- رنج کشیدن از نژادپرستی و تبعیض مکرر به عنوان فرد اقلیت
- عواقب عاطفی طلاق والدین
این فعال شدن مداوم حالت هشدار در بدن برای سلامتی و رشد مضر است و مهارت‌های عاطفی در حال رشد کودک را مختل می‌کند به طوری که نمی‌توانند به سطح معمول رشد خودتنظیمی برسند.
نتیجه: با رشد کردن، کودکان و بزرگسالان تمایل دارند مشکلات یا چالش‌ها را بسیار جدی‌تر از آنچه هستند تفسیر کنند. آنها ممکن است نسبت به یک توهین کوچک یا بی‌ادبی از کوره در رفته و بیش از حد واکنش نشان دهند، یا مشکلات خواب و اضطراب مزمن پیدا کنند و در نهایت سلامتی آنها به خطر بیفتد. اگر در این موقعیت قرار داشته باشیم، تمرکز ضعیف، تکانشگری و احساسات متغیر را تجربه می‌کنیم، تحت فشار استرس اضافی قرار داریم و حل مشکلات روزمره خیلی سخت به نظر می‌رسد.
اگر مادری در دوران بارداری استرس عاطفی شدیدی را تجربه کند، یا اگر کودک سوء‌استفاده یا ضربات روحی دیگر را در اوایل زندگی تجربه کند، ممکن است این هشدار اضطراری درونی در طول دوران رشد دوباره فعال شود. در این صورت، ممکن است به نظر برسد کودک به ADHD مبتلاست، چون بی‌توجه و تحریک‌پذیر بوده و بیش از حد به مسائل واکنش نشان می‌دهد، حتی به صورت واکنشی پرخاشی. اما واقعاً به ADHD مبتلا نیست و واکنشش صرفاً ناشی از ضربۀ روحی مزمن است.
آسیب سه‌گانۀ ADHD و ضربۀ روحی
پس اولین راهی که ضربۀ روحی و ADHD به هم مرتبط می‌شوند این است که گاهی اوقات ضربۀ روحی، چه در دوران کودکی یا حتی قبل از تولد، می‌تواند منجر به «تقلید» علائم ADHD شود که واقعاً ADHD نیست. در این مورد، درمان صحیح، درمان ADHD نیست، بلکه همان درمان ضربات روحی است (مانند درمان شناختی رفتاری مبتنی بر تروما).
راه دوم ارتباط آنها این است که برخی افراد به هر دو مبتلا هستند. افراد مبتلا به ADHD معمولاً اتفاقات بد بیشتری را تجربه می‌کنند که به چند دلیل است: تکانشگری بالا، قضاوت اشتباه از موقعیت‌های اجتماعی، به دنبال تأیید همتایان هستند و برای هیجان به موقعیت‌های مخاطره‌آمیز تمایل دارند. تحقیقات نشان می‌دهد ابتلا به ADHD با نرخ بالاتری از ضربات روحی همراه است.
سومین دلیل همپوشانی این دو شاید دوجانبه‌ترین دلیل باشد. در وضعیت خطرناک یکسان، افراد مبتلا به ADHD بیشتر از سایر افراد آن را به صورت ضربۀ روحی تجربه می‌کنند. این به حساسیت شدید افراد مبتلا به ADHD مربوط می‌شود که قبلاً به آن اشاره شد. علاوه بر این، برخی از افراد مبتلا به ADHD مکانیسم‌های مقابله‌ای قوی را ندارند، از جمله توانایی سرکوب افکار ناراحت‌کننده و دور کردن آنها از ذهن.
علاوه بر همۀ اینها، خبر بد این است که کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD سه برابر بیشتر از سایر کودکان و بزرگسالان به اختلال اضطراب پس از سانحه مبتلا می‌شوند. خبر خوب اینکه فقط تعداد کمی از افراد این تجربه را خواهند داشت.
پیام اصلی
اگر کودک شما به طور ناگهانی علائم ADHD را بروز می‌دهد، باید ببینید آیا ممکن است ضربۀ روحی یا چیزی که از نظر عاطفی بسیار ناراحت‌کننده است، رخ داده یا هنوز ادامه داشته باشد. آیا آنها زورگویی آنلاین یا برخی تهدیدات فیزیکی را تجربه کرده‌اند؟ برخی از تحقیقات در اینجا مناسب است که اگر کودک یا نوجوان برای درد دل با والدین خود راحت نیست، می‌تواند توسط پزشکی ماهر انجام شود.
اگر آنها به خوبی به درمان یا کمک برای ADHD پاسخ نمی‌دهند، یا اگر می‌دانید که سابقاً مشکلات یا شرایط دشوار متداومی وجود داشته، مانند برخی از موارد ذکرشده در بالا، در نظر داشته باشید که ممکن است فرزندتان به حمایت‌های مقابله‌ای اضافی (مشاوره یا کمک‌های مقابله‌ای) نیاز داشته باشد که ممکن است به جای یا علاوه بر آن چیزی باشد که از دریچۀ ADHD دیده می‌شود.
اگر سابقۀ ضربۀ روحی وجود داشته باشد، می‌تواند با اضطراب‌های جمعی، مانند همه‌گیری کنونی، فعال شده و منجر به بدتر شدن رفتارها و عدم توانایی در پیشبرد کارها شود. این ممکن است نشان‌دهندۀ نیاز به حمایت یا مشاورۀ کوتاه‌مدت باشد. در طول این همه‌گیری، بسیاری از متخصصان سلامت روان مجاز به ارائۀ خدمات از راه دور هستند. با خودتان مهربان باشید، با فرزندانتان مهربان باشید و سلامت باشید.
ملاقات با خویشتن