این داستان‌ها چگونه می‌توانند فرصت‌هایی برای رشد مثبت به ارمغان آورند؟
دکتر تونی دالویسیو
نکات کلیدی
- همه‌ی ما سه روایت یا داستان خودآگاه یا ناخودآگاه درباره‌ی خود داریم که بر تعاملات ما حاکم‌اند.
- تأمل در این داستان‌ها فرصتی را برای ارزیابی صادقانه‌ی خود واقعی‌تان فراهم می‌کند.
- تغییرات فردی به درون‌نگری و کسب مهارت لازم برای حرکت در راستای داستان‌هایی که کشف می‌کنید نیاز دارد.
داستان‌ها و چالش‌هایی که در زندگی تجربه می‌کنیم گاهی در انزوا و پشت دیوارهای دنیای ما خاص و غیرقابل‌حل به نظر می‌رسند. در حقیقت این چالش‌ها میان بسیاری از انسان‌ها مشترک هستند. از آن مهم‌تر تغییر سیر داستان به‌سوی تجربه‌ای مثبت هم درون خود و هم در روابطمان با دیگران کاملاً در دسترس است. برای دستیابی به این منظور به درون‌نگری و کسب مهارت‌های لازم برای حرکت بر اساس آنچه در حین ساختن این داستان‌ها کشف می‌کنید نیاز است.
نقطه‌ی شروع این سفر اساسی «خودتان» هستید. پذیرا بودن و در نظر گرفتن تغییر، پرورش تفکر رشد، تمایل به گسترش دادن خودآگاهی و در آخر، نظم و مسئولیت‌پذیری در تعهد به این انتخاب‌ها. من باور دارم که هر یک از ما سه داستان کاملاً مجزا درباره‌ی خود داریم. یکی داستان پرسونا است که همان چیزی است که به دیگران درباره‌ی خود می‌گوییم. دومین داستان، داستان خود پنهان است که همان چیزی که در خلوت ذهن، روح و قلب خود می‌گویید. سومین داستان بالقوه است؛ چشم‌انداز واقعی که به زندگی خود در راستای باارزش‌ترین و حقیقی‌ترین ارزش‌های خود دارید.
داستان فردی
اولین داستان، داستان فردی است که دوست دارید به آن شکل در دنیا دیده شوید. بسیاری از ما عمر خود را صرف ساختن و پرورش دادن پرسونای خود می‌کنیم. این داستان احتمالاً شامل بخشی از شخصیت ما می‌شود که آرمانی، مثبت، خود-محور و نسبت به ضعف‌هایمان بخشنده‌تر است. بقاء خود مشوقی قدرتمند است که رفتار و نگرش ما نسبت به خودمان را هدایت می‌کند. ما احتمالاً روی پرسونای خود سرمایه‌گذاری زیادی می‌کنیم و ممکن است نسبت به آن حالت تدافعی داشته باشیم. برای خودتان اشکالی ندارد که از خود عیب‌جویی کنید اما دیگران اجازه این کار را ندارند.
در همین حین که این مطلب را می‌نویسم می‌دانم که کسی که هستم و کسی که می‌خواهم باشم تا حدی با هم تفاوت دارند. پرسونایی که نمایش می‌دهم قوی، مطمئن، مستقل، متفکر و مهربان است. کمی محافظه‌کار هستم اما به خاطر تحصیلات و آموزشم به‌عنوان یک روانشناس دوست دارم مکالمات عمیقی با دیگران داشته باشم، سؤالات برانگیزاننده بپرسم و درباره‌ی آگاهی‌ها و تمایزات خود درباره‌ی زندگی و روابط شفاف باشم. از این فرایند و ارتباط لذت می‌برم. باور دارم که دوست دارم به‌عنوان کسی دیده شوم که عمیق و مفهومی هستم و همین تا جایی که به خاطر دارم مشوق من بوده است و بیشتر پاسخی به باور مرکزی منفی بوده است که نسبت به داستان درونی درباره‌ی خودانگاره‌ام دارم. معمولاً مشکل مرکزی که در زندگی خود با آن درگیر هستیم شخصیت اصلی پرسونای ماست که تلاش می‌کند چالشی که درون خود می‌بینیم را جبران کند.
برای این‌که بتوانید پرسونا یا داستان اول خود را بیشتر کشف کنید می‌توانید فعالیت‌های زیر را انجام دهید.
- انگیزه‌ی خود را در کارهایی که انجام می‌دهید و تصمیماتی که می‌گیرید مورد سؤال قرار دهید و در آن عمیق شوید و احساسات و انگیزه‌های واقعی خود را بررسی کنید.
- از دیگران بپرسید شما را چگونه می‌بینند. اگر خوش‌شانس باشید کسی که برای شما اهمیت بسیاری قائل است حقیقت را با شما در میان می‌گذارد که برای شما سودمند است. برادر همسرم، رکس، سال‌ها پیش این کار را برای من انجام داد. گرچه چیزهایی که او به من گفت بسیار تعجب‌برانگیز بود اما با توجه به چیزی که درباره‌ی پرسونای خود می‌دانم کاملاً منطقی بود.
- از خود بپرسید چه چیزی برایتان مهم است و چه ارتباطی با دیدگاه مردم از شما دارد. یک مثال در مورد من این است که می‌خواهم شایسته، حرفه‌ای و آماده به نظر برسم. لذت می‌برم که روانشناس هستم و به حل مشکلات مردم کمک می‌کنم. این کار به من کمک می‌کند تا با چالش‌های خودم روبرو شوم.
- خود واقعی، نیازها، آرزوها و آنچه واقعاً برایتان مهم است را بررسی کنید.
خود پنهان
داستان دومی که می‌توانیم درباره‌ی خود بگوییم داستان خود پنهان یا شخصی است؛ که نشان‌گر محرک‌های درونی، انگیزه‌ها، آرمان‌ها، ترس‌ها، باور‌ها و تصویر درونی از خود است. اگر مثل فیلم جادوگر شهر اوز پرده را کنار بزنیم و بتوانیم ماهیت واقعی جادوگر قدرتمند را ببینیم. داستان واقعی، احساسات، ترس‌ها و روش‌های مقابله او با دنیا را می‌بینیم.
برای من دیدن این بخش درونم دشوار بوده است. من برای درست کردن نقاب بیرونی خودم تلاش بسیاری کرده‌ام که همه‌چیز عالی باشد و من رهبر دیگران باشم و به آن‌ها کمک کنم. به شکلی این نقاب من را از روبرو شدن با باورهای مرکزی منفی حفظ می‌کند و داستان ایگو محور پرسونای من را تقویت می‌کند. سؤالاتی که با پرسیدن آن‌ها می‌توانید داستان پنهان خود را بشناسید شامل موارد زیر می‌شود:
- چه چیزی افکار شمارا در برمی‌گیرد، درباره‌ی چه چیزی بیش‌ازحد فکر می‌کنید، از چه چیزی می‌ترسید و تلاش می‌کنید بر چه چیزی غلبه کنید؟
- مشکلات اساسی که مانند مهمانی ناخوانده در طول زندگی همراه شما بوده‌اند کدام‌اند؟
- چه احساساتی درباره‌ی خود را از دیگران پنهان می‌کنید؟
- اگر خود واقعی‌تان طاهر شود و عزیزان شما، دوستان و همکاران شما آن را ببینند چه می‌شود؟
خود ناشناخته
داستان سوم داستان ناشناخته‌ی شماست. شاید خود آرمانی یا بالقوه شما باشد. این داستان هم برای شما هم برای دیگران ناشناخته است و احتمالاً مهم‌ترین و هیجان‌انگیزترین داستان است. این داستان احتمالاً نتیجه‌ی دو داستان اول است. همان داستانی است که می‌تواند خط سیر زندگی شمارا تغییر دهد.
برای من هنگامی‌که با خودم خلوت کردم تا این مطلب را بنویسم، وقتی به دنبال داستان سوم بودم باید تصمیم می‌گرفتم آیا چشم‌انداز زندگی بالقوه‌ام را بپذیرم یا در منطقه‌ی امن داستان اول بمانم و سعی کنم داستان دوم را تا جای ممکن مخفی نگه‌دارم. تصمیم گرفتم تا تلاش خودم را بکنم اما گاهی از آن صرف‌نظر می‌کنم و فکر می‌کنم این طبیعت داستان سوم است. تنها کاری که می‌توانیم بکنیم این است تا نسبت به آن آگاه شویم و سعی کنیم آن را زندگی کنیم و شجاعانه و صادقانه با دیگران به اشتراک بگذاریم. حتی با این دیدگاه و انگیزه نیز گاهی متوجه می‌شوم که تا حدی در داستان اول باقی‌مانده‌ام و درگیر داستان دوم هستم؛ اما این سه داستان مسیری برای گشتن و بررسی کردن و یادگرفتن و حتی زندگی کردن برای من ایجاد می‌کنند. توصیه می‌کنیم این سه داستان را برای خودتان بنویسید و ببینید چه تأثیری بر تفکر و تصمیم‌گیری شما دارد.
درنهایت هدف این سه داستان این است که از زندگی روزمره‌ی خود فاصله بگیرید و صادقانه به خود نگاه کنید و ببینید کدام‌یک از این داستان‌ها محرک زندگی شماست و آیا می‌خواهید آن را تغییر دهید.
همان‌طور که در کتابم، سفر زندگی: مسیر نه‌چندان بی‌نقص به سمت یک زندگی خوب زیسته شده، گفته‌ام که تغییر معنی‌دار با این واقعیت تلخ و تصاحب این‌که چطور زندگی درونی و بیرونی خود را زندگی می‌کنیم شروع می‌شود. این تغییر در کنار ایجاد و تعهد به ارزش‌های مرکزی زندگی، تکالیف و تمرینات روزانه کلید سفر ما به سمت یک زندگی خوب زیسته شده است.
نکات و اقدامات کلیدی که به شما در حرکت در این مسیر کمک می‌کند عبارت‌اند از:
- در قالب یک ژورنال داستان‌های سه‌گانه خود را بنویسید و با دوست یا فردی نزدیک به اشتراک بگذارید. از آن‌ها بازخورد بخواهید و داستان‌های خود را گسترش داده و تصحیح کنید.
- با درک بیشتر باورهای مرکزی و سیستم عملکرد خود به تأمل در زندگی درونی و داستان مخفی خود عمق دهید.
- چشم‌اندازها، اهداف و ارزش‌هایی که می‌خواهید داشته باشید یعنی زندگی که با این آگاهی و انتخاب برای شما ممکن است را تصحیح کنید.
- به مجموعه‌ای از اهداف و توسعه‌ی مهارت‌هایی که این تغییر را در درون و بیرون شما ممکن می‌سازد متعهد شوید.
- شبکه‌ی حمایتی ایجاد کنید که شمارا در این مسیر یاری کنند.
- جوزف کمبل در کتاب «سفر قهرمان» این فرایند را مطرح می‌کند و از همه انسان‌ها می‌خواهد تا «حدود درونی فضای درون خود را کاوش کنند». سفر شما داستان منحصربه‌فرد شماست و احتمالات بی‌نهایتی در مقابل شما قرار دارد.
ملاقات با خویشتن