فرسودگی و استرس والدین

تربیت فرزندان می‏تواند بی‏اندازه مسرت‏بخش باشد، اما والدین باید آمادۀ احساس خستگی یا فرسودگی، به ویژه بعد از تولد کودک، و استرس و اضطراب همراه با رشد کودکان و مقاومت آنان در برابر راهنمایی‏های والدین یا خطرات بزرگ‏تر باشند. برخی از زوج‏ها هم با مرگ غیرقابل‏تصور فرزند، و تلاش برای بهبودی مواجه خواهند شد.

در این مقاله:
مقابله با فرسودگی
کنار آمدن با نورسیده
رویارویی با افسردگی پس از زایمان
مقابله با فرسودگی

دلیل فرسودگی فقط سخت‏کوشی بیش از اندازه در سر کار نیست. فرزندپروری و سایر گونه‏های مراقبت اغلب منجر به خستگی، استرس و سراسیمگی می‏شود که، در صورت افسارگسیختگی، می تواند علائم عاطفی، ذهنی و جسمی فرسودگی، ازجمله احساس بدبینی، خمودی و اغلب افسردگی را به همراه داشته باشد. والدین، مانند دیگرانی که فرسودگی شغلی را تجربه می‏کنند، ممکن است از ترس این انگ که به قدر کافی خوب یا به قدر کافی قوی دیده نشوند، علائم خود را پنهان کنند، اما بدون توجه و درمان، فرسودگی مادر یا پدر می‏تواند اثرات زیان‏باری روی کل خانواده بگذارد.
فرسودگی والدین چقدر شایع است؟
در برخی پیمایش‏ها، تا 60 درصد والدین گزارش کرده‌اند که در برخی مواقع احساس فرسودگی را تجربه کرده‌اند. اما بسیاری از والدین در برابر اعتراف به فرسودگی خود مقاومت می‏کنند و لذا کمکی نمی‏گیرند. مردم اغلب تصور می‏کنند که وقتی پای مراقبت از فرزندان‏شان به میان می‏آید، از آنها انتظار می‏رود ابرانسان باشند و فرسودگی ممکن است به والدین احساس بی‏کفایتی بدهد.
برخی از علائم احتمالی فرسودگی والدین چیست؟
تحقیقات نشان می‌دهد که یکی از نگران‌کننده‌ترین علائم فرسودگی والدین، ایده‏پردازی احساس فرار است (تصور اینکه چطور می‏شد اگر به کلی از مسئولیت‏های خانوادگی کنار می‏کشیدند). چنین احساساتی، در صورت عدم رسیدگی، می‏تواند به صورت فرزندپروری مسامحه‏کارانه یا اجحاف‏آمیز یا حتی ترک خانواده تشدید شود. احساس اینکه در وضعیت خلبانی خودکار قرار گرفته‏اند، یا احساس جداافتادگی از فرزندان، می‏تواند باعث شود که کودکان احساس کنند مورد بی‏مهری واقع می‏شوند.
والدین چگونه می‏توانند از فرسودگی اجتناب کنند؟
اغلب اوقات والدینی که بیش از همه به وظایف خود متعهدند، بیشتر در معرض خطر فرسودگی هستند. فشارهایی که برخی از مادران و پدران، به دنبال کمال‏گرایی، بر خود وارد می‏کنند، می‏تواند آنان را در معرض این خطر قرار دهد که هیچوقت احساس نکنند به اندازه کافی خوب نباشند. کاهش کمال‌گرایی، تعیین برنامه‌هایی با روال معمول متداوم‏تر در هر روز مراقبت از فرزندان، تعهد به مراقبت از خود، حتی برای دوره‌های کوتاه‏مدت، و یافتن پشتیبان می‌تواند به والدین کمک کند تا از فرسودگی اجتناب کنند.
والدین چگونه می‏توانند از عهدۀ فرسودگی برآیند؟
تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی والدین فرسودگی را تجربه می‌کنند، می‌توانند از کارهای روزمره بزنند و از خانواده، دوستان یا دریافت کمک با پرداخت پول یاری بگیرند؛ به توقعاتی که از والدین در مراحل مهم رشد کودک یا تغذیه یا اهداف زمانی که پشت صفحۀ نمایش سپری می‏کنند توجه کمتری داشته باشند؛ و زمانی را به شناسایی مسائلی اختصاص دهند که مسبب بیشترین استرس برای آنهاست و به جای کلیت هویت خودشان به عنوان والدین، روی این مسائل تمرکز کنند.
کنار آمدن با نورسیده
تولد فرزند چه تاثیری روی روابط زوج دارد؟
ورود نوزاد ی‌تواند تأثیر قابل‌توجهی روی زندگی جنسی زوج‌ها داشته باشد، به دلیل مدت زمانی که والدین مجبور هستند وقف مراقبت از کودک کنند، و به این دلیل که هرچند میل تازه‏مادران به رابطۀ جنسی ممکن است طی ماه‏های پس از زایمان کاهش یابد، ممکن است مردان تأثیر کمتری پذیرفته باشند و همین منجر به تفاوت‏های شدید در زمینۀ میل جنسی شود و اختلاف به بار بیاورد. چندین مطالعه در مقیاس بزرگ کاهش کلی رضایت از رابطه را پس از تولد کودک نشان داده‌اند، به طوری که زنان معمولاً بیشتر از مردان کاهش رضایت را گزارش می‏کنند. مشاوره فشرده زوج برای والدین جدید تا حدی در زمینۀ کمک به زوج‏ها برای اینکه پیوند خود را حفظ کنند نویدبخش بوده است، اما شیوه‏هایی در مقیاس کوچک‏تر، مانند لحظات مختصر ابراز محبت فیزیکی نظیر بغل و آغوش، حرکات غیرمنتظره مهرآمیز، ابراز قدردانی و همزمان به تخت رفتن همگی می‏تواند به همسران کمک کند تا ارتباط خود را حفظ کنند.
تازه مادران چگونه می‏توانند از سلامت روانی خود محافظت کنند؟
متخصصان مدیریت سلامت روانی مادران جدید تأکید می‌کنند که این مادران باید مراقبت از خود از جمله تغذیه، ورزش، خواب، حمایت اجتماعی و زمانی را که به خود اختصاص می‏دهند در اولویت قرار دهند. به این منظور، حفظ آب بدن، پیاده‌روی منظم، کاهش مصرف کافئین، یافتن زمانی برای خلوت با خود و درخواست کمک از خانواده و دوستان در کارهای خاص همگی می‌توانند به خلق و سلامت روانی آنها کمک کنند.
پدران جدید چگونه می‏توانند از سلامت روانی خود محافظت کنند؟
سالیان سال‌، تحقیقات روی پدران جدید تا حد زیادی در گفتگوهای بالینی دربارۀ سلامت روانی پس از زایمان نادیده انگاشته می‌شد. اکنون می‏دانیم که پدر شدن تغییرات قابل‏توجهی در مردان به وجود می‏آورد، از جمله تغییرات هورمونی عمده، افزایش استرس رابطه و فشارهای روانی که هویت آنها را به چالش می‏کشد. و با اینکه برخی از تحقیقات نشان می‏دهد که پدران جدید تقریباً به میزان تازه مادران، حملات افسردگی را تجربه می‏کنند، احتمال درمان آنها بسیار کمتر است. نظر به مزایای ثابت شدۀ یک پدر متعهد در زندگی کودک خردسال، پدران و مادران جدید باید مراقب یکدیگر باشند و از شریک زندگی خود بخواهند که در صورت لزوم کمک بگیرند.
اضطراب پس از زایمان چیست؟
والدین جدید که علائم ناراحت‏کننده و فراگیر اضطراب را تجربه می‏کنند، اما علائم افسردگی ندارند، ممکن است اضطراب پس از زایمان داشته باشند، بیماری شایع و قابل درمان، اما بیماری‏ای که در سطحی گسترده بدون تشخیص می‏ماند. اضطراب پس از زایمان ممکن است به صورت حملات پانیک یا اضطراب عمومی یا با برخی علائم وسواس فکری-عملی یا اختلال اضطراب پس از حادثه بروز یابد. افرادی که سابقۀ شخصی یا خانوادگی اضطراب دارند، ممکن است به‏ویژه مستعد اضطراب پس از زایمان باشند، اما هر والدین جدیدی که علائم مخرب را تجربه می‏کنند باید از درمانگری کمک بگیرند.
کم‏خوابی چه تأثیری روی والدین دارد؟
همۀ والدین جدید می‏دانند که نوزاد چقدر می‏تواند خواب‏شان را مختل کند و این احساس را به آنها بدهد که ذهن‏شان کندتر شده و تحریک‏پذیتر شده‏اند، اما باز هم ممکن است اثرات گسترده‏تر فقدان خواب را دست کم بگیرند. مطالعاتی که روی روی والدین جدید کم‏خواب انجام شده نشان داده است که ممکن است این والدین توانایی کمتری در ابراز شادی، از جمله تغییراتی در حالت چهره و لحن صدا داشته باشند، و ممکن است از نظر دیگران غمگین‏تر به نظر برسند، که همۀ اینها می تواند روی ایجاد ارتباط عاطفی با نوزادانشان تأثیر بگذارد.
رویارویی با افسردگی پس از زایمان
تا حدود 60 درصد از تازه‏مادران احساس افسردگی پس از زایمان را تجربه می‏کنند. این احساسات اضطراب، تحریک‌پذیری و سردرگمی، که در لحظاتی بروز می‏کنند که قرار است از شادترین لحظات زندگی باشد، می‌تواند باعث سرگردانی و بی‌هدفی شود و به حملات گریه، مشکلات خواب و اشتها، و در موارد حاد، افکار خشونت‌آمیز یا خودکشی منجر شود. . وقتی چنین احساساتی فقط دو یا سه روز پس از تولد کودک طول می‏کشد («خلق‏تنگی پس از زایمان») معمولاً از نظر بالینی جدی تلقی نمی‏شوند، اما اگر این احساسات دو هفته یا بیشتر طول بکشد، باید با مراقبت حرفه‏ای درمان شوند.
افراد باید چه چیزی را دربارۀ افسردگی پس از زایمان درک کنند؟
کسانی که افسردگی پس از زایمان را تجربه نکرده‏اند درک زیادی از آن ندارند. برای مثال، در نیمی از زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان، ‏علائم در دوران بارداری شروع می‏شود و در بسیاری دیگر، علائم تا هفته‏ها پس از زایمان بروز نمی‏کند. به نظر برخی از متخصصان، پزشکان باید افسردگی پس از زایمان را در هر موردی از شش ماه قبل از تولد تا یک سال بعد از آن مد نظر داشته باشند.
عوامل خطر افسردگی پس از زایمان چیست؟
هر والدین جدیدی ممکن است علائم را تجربه کنند، اما تحقیقات چندین عامل خطر بالقوه را برای افسردگی پس از زایمان شناسایی کرده است، از جمله استرس زناشویی، حمایت اجتماعی ضعیف، مرگ اخیر یکی از عزیزان، عدم تعادل هورمونی، استعمال دخانیات و سابقۀ اضطراب یا افسردگی. آگاهی از عوامل خطر و تمایل به یاری گرفتن به هنگام بروز علائم، می‏تواند منجر به درمان موثر و کاهش دامنل تأثیر بالقوه روی رشد کودک و روابط خانوادگی شود.
تازه مادران از کجا می‏توانند بفهمند که به کمک احتیاج دارند؟
اکثر تازه مادران گریه می‏کنند، که با توجه به خستگی و طاقت‏فرسا بودن پدرومادری قابل درک است. اما آنهایی که افسردگی پس از زایمان را تجربه می‏کنند ممکن است تمام روز گریه کنند و احساس کنند قادر به کار نیستند. و با این که بسیاری از والدین جدید خسته می‏شوند، آنهایی که افسردگی پس از زایمان دارند ممکن است همیشه تمایل به خواب داشته باشند یا در برخی موارد اصلاً نتوانند بخوابند. والدین جدیدی که این علائم را تجربه می‏کنند، یا علائم دیگری مانند عصبانیت شدید، افکار خودزنی، یا ترس یا بیزاری از کودک خود را تجربه می‏کنند، باید در جست‏وجوی کمک برآیند.
آیا درمانی افسردگی پس از زایمان وجود دارد؟
درمان افسردگی پس از زایمان به طور کلی شامل گفتاردرمانی، داروهای ضدافسردگی، هورمون‏درمانی و حضور در گروه حمایتی، اغلب به صورت ترکیبی است. اما با اینکه تأثیرگذاری داروهای ضدافسردگی معمولاً چندین هفته طول می‏کشد، داروی جدیدی که اخیراً سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از آن را تأیید کرده است، معروف به برکسانالون، می تواند علائم را فقط در دو یا سه روز با فوایدی که می‏تواند یک ماه طول بکشد کاهش دهد. این دارو باید در بیمارستان تزریق شود، و در حال حاضر دسترسی به آن محدود است، اما گام نویدبخشی رو به جلو است.
آیا مردان ممن است افسردگی پس از زایمان را تجربه کنند؟
بله. تحقیقات حاکی از آن است که از هر 4 مرد، 1 نفر علائم افسردگی پس از زایمان را در طول یک سال پس از تولد کودک تجربه می‏کند. مطالعات نشان می‏دهد که مردان احتمالاً با جدایی یا انزوای خود به این احساسات واکنش نشان می‏دهند و به دلیل انکار، انگ یا انتظارات اجتماعی، کمتر از مادران به دنبال کمک یا درمان هستند. پزشکان از زوج‏هایی که درصدد درمان افسردگی پس از زایمان با هم هستند، صرف نظر از اینکه کدام یک از والدین علائم شدیدتری را تجربه می‏کنند، حمایت می‏کنند.
پدران جدید چگونه میتوانند از سلامت روانی خود محافظت کنند؟
تحقیقات نشان داده است که پدران جدید در برابر افسردگی آسیب‏پذیر هستند، و اینکه پدران افسرده کمتر عهده‏دار فرزندان خود می‏شوند. اما مطالعات اخیر نشان داده‌اند که ممکن است عملاً عدم عهده‏داری نوزادشان باشد که در برخی از پدران جدید باعث افسردگی می‌شود. پدرانی که وقت بیشتری را با نوزادان خود می‏گذرانند، بعد از یک سال، احتمال کمتری دارد که در معرض افسردگی قرار ‏گیرند که همین مزیتی آشکار برای خانواده‏ها و مدرکی قوی در دفاع از سیاست‏های مرخصی پدران است.

ملاقات با خویشتن