رابرت برتون کتاب آناتومی مالیخولیا را که درباره علل و درمان افسردگی بالینی بحث می‌کند، با نام مستعار “دموکریت پسر” نوشت وقتی در مورد کتاب‌های خودیاری حرف می‌زنیم، ممکن است فکر کنید هرچه کتاب جدیدتر باشد بهتر است. در نهایت، مگر غیر از این است که همه ما می‌خواهیم با تازه‌ترین ابزار، بهترین نسخه خودمان را بسازیم؟ خب، نه همیشه. ممکن است کتاب “آناتومی مالیخولیا” رابرت برتون در سال ۱۶۲۱ نوشته شده باشد، ولی درک مترقی او از شرایط انسان به طرز فوق‌العاده‌ای مدرن باقی مانده است برتون، کشیش و پژوهشگر انگلیسی، دانش و آموخته‌های تقریبا دو هزار ساله را از فلسفه یونان باستان گرفته تا علم پزشکی قرن هفده، گردآوری کرد
او به موضوع کاملا اشراف داشت، زیرا خود دچار “مالیخولیا” بود: بیماری که ترس و اندوه، افسردگی و انفعال را در بر می‌گیرد. ولی کار بدیع او چقدر با درکی که امروزه از افسردگی و اختلالات خلقی داریم، همخوانی دارد؟
ایمی لیپتروت، نویسنده و روزنامه‌نگار اسکاتلندی، کار برتون را بازنگری کرده و کتاب “آناتومی مالیخولیای نوین” را به عنوان یک راهنمای به‌روزشده برای قرن ۲۱ منتشر کرده است. او می‌گوید این مکانیزم‌های چاره‌جویی برای بهبود سلامت روانی که ۱۶۲۰ معتبر بوده، امروز هم به اندازه گذشته مفید هستند
پیگیر خلقیات روحی خود باشید و الگوهای مشخص را شناسایی کنید
شاید تغییرات خلق و خوی شما آنقدرها هم که فکر می‌کنید تصادفی نباشد
برای کسانی که از افسردگی رنج می‌برند، شاید چنین به نظر برسد که افسردگی هیچ‌گونه نظم یا دلیلی ندارد. با این حال، خلقیات ما اغلب می‌توانند از الگوهای مشابهی پیروی کند
برتون بر این باور بود که مالیخولیا “یک بیماری ارثی” است و به دنبال یافتن الگوهای بیماری روانی در خانواده و میان نسل‌های مختلف بود. نظریه او آن‌قدر با یافته‌های امروز فاصله ندارد، زیرا مشخص شده که افسردگی هر دو مولفه ژنتیکی و محیطی را داراست
دکتر فرانسیس رایس که در بخش تشخیص اختلالات افسردگی با خانواده‌ها کار می‌کند، می‌گوید: “هر جا یکی از والدین افسردگی شدید می‌گیرد، مایلم خدمات یاری‌رسانی را ببینم تا فرزند و خانواده آنها در این کمک‌رسانی درگیر باشند تا امکان مراقبت از کل خانواده هم وجود داشته باشد.” ولی تنها الگوهای ژنتیکی نیست که در پیش‌بینی بیماری روانی مفید است: ما همچنین می‌توانیم الگوهای رفتاریمان را مورد مطالعه و بررسی قرار بدهیم. مطالعه برتون تنها معطوف به نقاط افت روحی و خلقی نیست بلکه توجه خواننده را به نقاط فوران عواطف و احساسات هم جلب می‌کند با افزایش درک ما از اختلالات خلقی، محققان معاصر بر این باورند که افت و خیز شدید خلقی در نظریه برتون، در حقیقت می‌تواند نشانه‌های اختلالات دوقطبی باشد
درک او از وضع روحی و خلقیات متغیر خودش و همین‌طور عواملی که بر آنها تاثیر می‌گذاشت، حیرت‌انگیز بود
امروز، این سطح از آگاهی می‌تواند به عنوان یک ابزار حیاتی در مدیریت بیماری‌های روانی قلمداد شود: اگر بتوانیم الگوهای خلق و خوی و رفتاریمان را بشناسیم، می‌توانیم عوامل خارجی را که منجر به تغییرات درونی ما می‌شوند، مدیریت کنیم
مزیت‌های آب سرد
شاید کمی متناقض به نظر برسد اما غوطه‌ور شدن در آب سرد می‌تواند حس نشاط آوری به شما بدهد
برتون برای نوشتن کتابش به طور گسترده از ایده‌ها و آثار دیگران استفاده کرده است. فواید استحمام در محیط سر باز، “در رودخانه‌ها و با آب سرد” یکی از نظریه‌های کتابش بود و آن را به هر کس که عمر طولانی می‌خواست، توصیه می‌کرد
در این مورد پر بی‌راه نگفته است. دکتر مایک تیپتون، رئیس بخش تحقیق در آزمایشگاه محیط‌های غیرمتعارف در دانشگاه پورتسموث بریتانیا می‌گوید: زمانی که به تنش و استرس اولیه آب سرد عادت کنید و بتوانید از لحاظ فیزیولوژیکی و در سطح سلولی با آن کنار بیایید، می‌توانید واکنش‌های التهابی ناشی از دیگر تنش‌ها و استرس‌ها را نیز که ممکن است محرک اختلا‌ل‌هایی مانند افسردگی باشند، کاهش دهید
نزدیک طبیعت باشید
حتی شهرنشینان هم می‌توانند با طبیعت در ارتباط باشند: بروید پارک، گیاه خانگی بکارید یا از بالکن و پنجره اتاق پرنده‌ها را تماشا کنید
برای برتون، طبیعت کلیدی برای تسکین علائم مالیخولیا بود. او از خواص گیاهان معطر و گل‌هایی مانند گل گاوزبان و خربق سفید برای پاک‌سازی ذهن آشفته، تصفیه خون از مالیخولیا و سلامتی قلب مدح بسیار می‌گفت
پروفسور سایمون هیسکاک، رئیس باغ گیاه‌شناسی آکسفورد در بریتانیا می‌گوید گیاهانی مانند گل گاوزبان از دوران باستان برای درمان مالیخولیا، اضطراب و افسردگی استفاده می‌شده‌اند – این گیاه بی‌ادعا نه تنها شادی‌آور تصور می‌شد، بلکه گفته شده که برای ایجاد شجاعت در نبرد، در شراب سربازان روم باستان ریخته می‌شده است
برتون یادآوری می‌کند که اثرات “شادی‌بخش” طبیعت تنها محدود به گیاهان خوراکی نمی‌شود. او همچنین طرفدار بی‌چون‌و‌چرای تاثیرات شورانگیز باغبانی، کندن زمین و شخم زدن بر بدن انسان است. مونتی دان، باغبان و مجری رادیو و تلویزیون بریتانیایی که خودش با افسردگی شدید دست و پنجه نرم کرده، ارتباط فیزیکی با گیاهان، لمس خاک و حس رشد شاخه‌ای را که خود کاشته است،”دارویی قوی” می‌خواند
او اضافه می‌کند: “دوست دارم بهترین ورزشی را پیدا کنم که کاربردی هم داشته باشد.” برای مثال، راه بردن سگ یک نوع ورزش به حساب می‌آید و کاری هدفمند و در ارتباط با طبیعت است
عقاید برتون درباره نیروی شفابخش بیرون رفتن از خانه امروزه به رسمیت شناخته شده‌اند و حتی در خدمات سلامت همگانی بریتانیا به همراه باقی درمان‌ها توصیه می‌شود
با مشورت، مشکلات آسان‌تر می‌شوند
برتون وقتی گفت «از دوستان خود استفاده کنید…که بذله‌گویی و نشاط‌شان سبب شادمانی شما می‌شود.» می‌دانست دارد چه می‌گوید برتون ۴۰۰ سال پیش گفت: “بهترین راه برای فراغت این است که غم و اندوه خود را با چند دوست در میان بگذاریم؛ نه که آن را در دل خود حبس کنیم.” خودکاوی و انزوا از رفتارهای شایع کسانی است که از افسردگی رنج می‌برند. در حالی که این رفتارها به ندرت اثری در بهبود بیمار دارد، مقابله با این رفتارها با استفاده از معاشرت تقریبا ناممکن به نظر می‌رسد
دکتر رایس که برای فهم بهتر افسردگی با کل اعضای خانواده کار می‌کند، برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های نشاط‌بخش را به عنوان قسمتی از برنامه درمانی پیشنهاد می‌دهد. برنامه‌ریزی برای انجام فعالیت‌ها انگیزه ایجاد می‌کند و شانس بیمار را برای بهره‌مندی از فواید این فعالیت‌ها بالا می‌برد؛حتی اگر رغبتی به انجامش نداشته باشند
برتون وقتی گفت “از دوستان خود استفاده کنید…که بذله‌گویی و نشاط‌شان سبب شادمانی شما می‌شود.” می‌دانست دارد چه می‌گوید
اگر در مورد روحیه پایین خود با دکتر صحبت کنید، ممکن است یک دوره قرص ضدافسردگی برایتان تجویز کند. ولی آیا می‌دانستید که در کشورهایی همچون دانمارک، کانادا، و بریتانیا پزشکان “نسخه‌های اجتماعی” شامل شرکت در کلاس‌های هنری، بازدید از موزه‌‌ها یا پیاده‌روی گروهی می‌نویسند؟ لیپتروت می‌گوید اگر “تنهایی” است که موجب انهدونیا (فقدان احساس لذت از فعالیت‌های لذت‌بخش) شده و نه یک بیماری روانی جدی، نسخه اجتماعی خیلی بیشتر از مصرف دارو می‌تواند مفید واقع شود
توازن بین کار و زندگی
عاطل و باطل نباشید اما بیش از حد هم کار نکنید
البته برتون دقیقا از عبارت “توازن بین کار و زندگی” استفاده نکرده ولی در عوض از “عشق به یادگیری” در برابر “افراط در تحصیل” حرف زده است
نظریه او این بود که هر چه بیشتر قوز کنید و به خواندن و نوشتن بپردازید، زمان کمتر و ناکافی برای کارهای دیگری که می‌دانیم برای سلامت روانتان خوب است – مانند ورزش، خواب و معاشرت – باقی می‌‌ماند
این جایی است که توازن به کار می‌آید: وقتی ذهن ما ناآرام و آشفته است، مطالعه عامل خوشایندی برای پرت کردن حواس خواهد بود؛ یک نوع تمرکز مثبت و حس هدفمند بودن
ولی مطالعه بیش از حد یعنی عدم تحرک و تنهایی و غفلت از فعالیت‌های دیگری که ذهن سالم راپرورش می‌دهند
تصویری از چاپ مجدد کتاب برتون در قرن نوزده میلادی که برای خودش شاهکاری به حساب می‌آید
کلام برتون ممکن است متعلق به گذشته باشد اما مجموعه نظریاتش درباره دلایل، علائم و درمان‌های مالیخولیا سودمند است و با یافته‌های امروز تطابق دارد
مسلما درک او از فیزیولوژی به شدت منسوخ است – دانش پزشکی او هنوز بر اساس “نظریه طب سنتی” در یونان باستان بود که یک سیستم چهار مزاجی یا اخلاط چهارگانه (سودا، صفرا، خون و بلغم) تعیین‌کننده طرز کار بدن انسان، ظاهر و حتی شخصیتش به حساب می‌آمد
در حقیقت، نظریه طب سنتی تا اواسط قرن هجدهم رواج داشت یعنی تا پیش از کشف پاتوژن (ارگانیسمی که عامل بیماری است) و “نظریه میکروبی بیماری‌ها” از سوی لوئی پاستور؛ کسی که عامل انقلابی در تفکر پزشکی محسوب می‌شود
ولی حتی با این حال، برتون یک فهم ذاتی درباره روش‌های کاهش علائم مالیخولیا داشت. اگر خودآگاهی، شنا، طبیعت، اجتماعی بودن و مطالعه برای مردم چهارصد سال پیش جواب می‌داده، چرا اینجا و اکنون برای ما جواب ندهد؟